Jednym z problemów, z jakim borykają się małe i średnie firmy, jest brak zaangażowania pracowników, które jest najczęściej wynikiem nieskutecznej komunikacji wewnętrznej lub jej całkowitego braku. Komunikacja na poziomie szef/właściciel-pracownicy szwankuje zazwyczaj z powodu braku czasu, nieumiejętnego formułowania przekazu, wyznawania odmiennych systemów wartości lub braku zrozumienia celu i zasadności działań. Dwie ostatnie przyczyny są wbrew pozorom najłatwiejsze do zniwelowania, a ich eliminację należy zacząć od pokazania pracownikom wartości leżących u podstaw działalności firmy – po co to wszystko robimy i jaki jest cel naszej pracy.
Pracownik, który nie identyfikuje się z celami firmy jest pracownikiem nieefektywnym, a często nawet szkodzącym firmie. Przedsiębiorca musi zrozumieć, że powodem, dla którego pracownicy nie identyfikują się z celami firmy zazwyczaj nie jest to, że się z nimi nie zgadzają, lecz to, że ich nie rozumieją lub nawet nie znają. Właściwa komunikacja w tym obszarze jest więc kluczowa, a jej pierwszym elementem jest objaśnienie misji firmy lub zbudowanie jej wspólnie z pracownikami.
Misja, czyli po co to wszystko robimy?
Zadając przedsiębiorcy pytanie: „Dlaczego założył/a Pan/Pani tę firmę?”, w około 15% przypadków słyszę: „No wie Pani, z czegoś trzeba żyć…”, „To czysty przypadek, że prowadzę akurat taką działalność”. To właśnie ci przedsiębiorcy z reguły nie posiadają zdefiniowanej misji swojej działalności i najlepszą drogą dla nich jest stworzenie jej przy udziale pracowników.
Pozostałe 85% przedsiębiorców, na tak zadane pytanie odpowiada: „Zawsze o tym marzyłem/łam”, „Ta firma jest moja życiową pasją”. W przypadku tych firm, kluczowe staje się pokazanie tej pasji i zarażenie nią wszystkich pracowników, aby oni również pracowali dla przyjemności i z przyjemnością.
Wiem co chcę zrobić, ale nie wiem jak to nazwać…
Zasadniczym pytaniem, na które musi odpowiedzieć sobie osoba chcąca założyć działalność gospodarczą, jest „jaki ma być cel mojego działania?”. Tak samo jak w życiu, tak i w biznesie bez określenia celu trudno jest realizować kolejne działania i odczuwać satysfakcję z kolejnych osiągnięć. Musimy mieć misję, której realizacja będzie podstawą dla każdej podejmowanej decyzji. Odpowiednio zdefiniowana misja firmy pozwala nie tylko na zaplanowanie działań w logiczny i konkretny sposób, ale przede wszystkim jest podstawą do zbudowania zaangażowanego zespołu, który będzie identyfikował się z przedsiębiorstwem, a dzięki temu efektywnie wykonywał zlecone prace.
Pomimo istnienia wielu publikacji o tym, czym jest misja i jak ją sformułować, wielu przedsiębiorców ma z tym duży problem. Przedsiębiorcy często mylą misję ze sloganem reklamowym, przez co staje się ona płytka i zupełnie nieadekwatna do tego, na czym naprawdę zależy właścicielowi.
Misja to zwięzłe sformułowanie, określające zasadnicze zamierzenia organizacji, przedstawiające ogólny cel jej istnienia oraz wyznaczające jej działania strategiczne. Przy formułowaniu misji należy zadbać o to, by była ona lapidarna (maksymalnie 50 słów), a jej treść była adekwatna do prowadzonej działalności.
Dobrze jest, jeżeli misja firmy zawiera w sobie odniesienie do jej pracowników – zasad ich pracy, relacji przełożony-pracownik czy jakości kapitału intelektualnego zespołu. Bo to przecież pracownicy tworzą firmę – od jakości ich pracy zależy jak będzie ona postrzegana przez klientów i kontrahentów.
Pracownik najlepszym doradcą
W przypadku przedsiębiorstw, które istnieją na rynku od dłuższego czasu, a nie mają sformułowanej misji lub wymaga ona weryfikacji, warto zwrócić się z tym zadaniem do pracowników. Najlepiej w tym przypadku sprawdza się praca zbiorowa, podczas której pracownicy mogą opowiedzieć o swojej pracy, o tym jakie jest ich przesłanie i wkład w budowanie wartości firmy. Dodatkową korzyścią jest poprawa wewnętrznej komunikacji. Przedsiębiorca ma możliwość zobaczenia firmy oczami swoich pracowników, wraz z jej walorami i niedoskonałościami.
Wspólne formułowanie misji ma ogromne znaczenie w budowaniu zaangażowanego zespołu. Pracownicy, mając możliwość jej współtworzenia, silniej identyfikują się z jej przesłaniem. Staje się ona nie tylko wspólną misją, ale też misją każdego z osobna. Oczywiście pracodawca musi zadbać o to, aby treść misji znalazła się w dokumentach pracowniczych i aby każdy nowo przyjęty pracownik miał obowiązek się z nią zapoznać. Warto też omówić z nowym członkiem zespołu kryjące się za treścią misji przesłanie, tak aby upewnić się, że będzie się z nią identyfikować. Należy pamiętać, że misja tworzona jest z myślą o wszystkich interesariuszach firmy, dlatego należy ją jak najszerzej upowszechniać i promować.
Przyszłość ma znaczenie
Warto pamiętać, że dziś sformułowana misja może być za kilka lat nieaktualna. Zmienia się firma i jej pracownicy, zmienia się także otoczenie w jakim firma funkcjonuje. Dlatego tak ważne jest dokonywanie okresowych przeglądów wszystkich dokumentów strategicznych firmy, w tym misji, i aktualizowanie ich do bieżących realiów.
