Każdy w życiu dokonuje wyboru pewnych wartości. Dzieje się to bardziej lub mniej świadomie, ale każda nasza decyzja wynika z wartości, którymi się kierujemy, które są w nas zakorzenione lub też z takich, które staramy się w nasze życie wdrożyć. To one decydują o tym, co jest dla nas ważne i warte poświęcenia, co będzie stanowiło cel na najbliższe miesiące czy lata, a także wyznaczają to, z czego można lub warto zrezygnować. Dzieje się tak jednak tylko wtedy, gdy jesteśmy świadomi istnienia i struktury naszego systemu wartości oraz gdy rozumiemy, co kryje się pod pojęciami, jakie on zawiera, a także wtedy, gdy aktualizujemy go dorastając, zmieniając i rozwijając się. Ta interakcja jest dwustronna – my, zmieniając się, zmieniamy nasz system wartości, ale także my, wyznaczając wartości, które chcemy by były w naszym życiu ważne, stawiamy w ten sposób znaki kierunkowe dla naszych wyborów.
Skąd się biorą wartości?
Nie rodzimy się z wartościami, można jednak z dużą dozą prawdopodobieństwa uznać, że po pierwsze w nie wrastamy. Pierwszym środowiskiem, którego wartości przejmujemy jest rodzina, następnie grupy rówieśnicze, środowisko pracy i każde inne, z którym będziemy mieli do czynienia, na przykład w trakcie wolontariatu pracowniczego. Czy każde z nich ma zbliżony system wartości? Nie, dlatego od nas zależy, które z nich przyjmiemy jako własne i tym samym, które będą miały wpływ na nasze życie oraz osób, z którymi będziemy je spędzać. Bardziej dojrzałym sposobem jest świadomy wybór wartości, którymi chcemy się kierować, nawet jeśli nie wynikają one z doświadczeń naszego otoczenia lub są wręcz w stosunku do niego przeciwstawne i konsekwentne wdrażanie ich w swoje życie.
Twój osobisty system wartości
Teraz trudne pytanie, kiedy ostatnio zastanowiłeś się/zastanowiłaś się nad tym, co tworzy Twój osobisty system wartości? W tym przypadku najczęściej pojawiają się odpowiedzi typu: nie muszę się zastanawiać, kieruję się dekalogiem; ważne jest to, co wyniosłam/wyniosłem z domu rodzinnego; nie mam czasu się zastanawiać, ale przecież wiem co jest dla mnie dobre! Myślę, że już w tym miejscu możemy zauważyć, że dekalogiem kieruje się duża część ludzi na świecie, lecz efekty ich działań bywają różne, ponieważ pod tymi samymi stwierdzeniami rozumieją co innego. Tak samo z rodzinami, są różne. To co w jednej rodzinie jest wartością nadrzędną, na przykład lojalność, w innej będzie na dalszej pozycji, a pierwszą zajmie na przykład miłość, edukacja, zabawa itp. Podobnie jest ze stwierdzeniem – wiem, co jest dla mnie dobre. Gdyby tak było, nie mielibyśmy tylu życiowych dylematów.
Brak czasu, codzienne zabieganie, a także brak umiejętności czy nawyku weryfikacji sprawiają, że nie zatrzymujemy się ani na chwilę, by sprawdzić, czy nasze życie osobiste i zawodowe jest zgodne z naszymi wartościami, czy przebiega tak, jakbyśmy tego chcieli. Czy relacje, jakie łączą nas z innymi są tymi, na których nam rzeczywiście zależy, czy wreszcie jesteśmy takimi ludźmi, jakimi chcieliśmy być? Warto zdać sobie sprawę, że wartości „obejmują i porządkują wszystkie wymiary życia ludzkiego. Dotyczą sfery fizycznej, psychicznej, duchowej i społecznej. Stanowią kryteria, które umożliwiają człowiekowi integralny rozwój oraz realizację jego aspiracji życiowych. Wartości określają nasze postawy wobec ludzi oraz rzeczy. Mają wpływ na stany emocjonalne oraz na samoocenę”. Jednym zdaniem – wartości rządzą naszym życiem i wpływają na życie osób, z którymi wchodzimy w relacje. Tylko tyle i aż tyle!
Warto wrócić do podstaw
Dlaczego piszemy o wartościach tuż przed początkiem XXV edycji programu „Przedsiębiorstwo Fair Play”? Gównie dlatego, że uważamy, że warto wrócić do podstaw. W stałym rozwoju, który towarzyszy nam na co dzień, zabieganiu, wypełnianiu kalendarzy i list „do zrobienia” do granic możliwości, w dążeniu do osiągnięcia wyznaczonego zespołowi czy firmie celu zapominamy o tym, co powinno decydować o wszystkich kierunkach naszych działań – o wartościach. Firmy, które wdrażały u siebie strategię rozwoju, ISO lub Standard Zatrudnienie Fair Play dotknęły takich tematów, jak: misja, wizja i system wartości/kodeks etyczny, lecz z naszych doświadczeń wynika, że nie wszystkie traktowały je jak efektywne narzędzie nadające kierunek działaniom całej firmy. Jednak samo wyznaczenie wartości nie wystarczy. Ważne jest przez kogo i jak są one definiowane, jak są komunikowane, jak bardzo stanowią codzienny punkt odniesienia przy podejmowaniu decyzji tak strategicznych, jak personalnych oraz dotyczących jakości pracy każdego członka zespołu i wielu innych dziedzin. Ważne jest także, jak często podlegają one ewaluacji dostosowującej je do aktualnej sytuacji firmy. Tego wszystkiego uczymy w ramach wdrażania Standardu Zatrudnienie Fair Play, ale także w trakcie audytów w programie „Przedsiębiorstwo Fair Play”, ponieważ audyty służą nie tylko weryfikacji firmy, ale także wymianie wiedzy i doświadczeń oraz doradztwu uczestnikom programu.
Jeżeli nie chcesz czekać na spotkanie audytowe, a zależy Ci by już teraz nadać firmie nowy kierunek i ruszyć ją z zastanych posad, dodać nieco świeżości do myślenia o czekających Was zadaniach, wykonaj proste ćwiczenie – usiądźcie w grupie współpracowników (im bardziej zróżnicowane grono, tym lepiej) i zastanówcie się, jakie wartości i dlaczego są dla Was ważne w kontekście firmy i stojących przed nią wyzwań oraz relacji z interesariuszami.
Zapiszcie słowa określające wybrane przez Was wartości i omówcie je jedną po drugiej, ponieważ może się okazać, że rozumiecie je nieco inaczej, a w firmie ważne jest by rozumieć je podobnie. Spróbujcie również określić, jak wskazane przez Was wartości przekładają się na codzienne działania. Na przykład, jeżeli Waszą wartością jest odpowiedzialność, to co to oznacza w kontekście pracy każdego działu, a nawet pracownika, jak się to przekłada na konkretne działania?
Nazwanie wartości pozwoli również na określenie, które z nich są dla Twojej firmy obecnie najważniejsze, czy będzie to rozwój, czy może komunikacja? A może obie? Warto się nad tym zastanowić, ponieważ zdefiniowanie umożliwia skuteczniejsze i bardziej świadome wykorzystanie ich w działaniu, pomoże w podjęciu właściwej na tym etapie decyzji, wskaże odpowiedni sposób postępowania również w trudnych sytuacjach, gdy bijesz się z myślami, co zrobić, lub zastanawiasz się dlaczego z pozoru dobra decyzja powoduje w Tobie lub Twoim zespole dyskomfort. Być może przyczyną jest niezgodność działania z Twoim lub Waszym czy też firmowym systemem wartości?
Główną wartością promowaną w programie „Przedsiębiorstwo Fair Play”, choć oczywiście nie jedyną, jest etyka w działalności gospodarczej. Zdajemy sobie sprawę, że jest to bardzo pojemne pojęcie i dlatego precyzujemy je w naszym regulaminie oraz w pozostałych dokumentach programu, jak choćby w ankiecie mającej na celu prezentację firm, w której wskazujemy obszary podlegające weryfikacji z perspektywy zasad etycznych, tym samym zachęcając przedsiębiorców do tworzenia własnych kodeksów etycznych lub systemów wartości, jakimi świadomie, a nie intuicyjnie powinni kierować się wszyscy pracownicy.
One Little World – wyznacza kierunek
Uważasz, że wyznaczenie systemu wartości jest w tej chwili z różnych względów dla Ciebie lub Twojej firmy niemożliwe? Spróbuj zrobić coś prostszego, lecz przynoszącego wymierne rezultaty! Wybierz lub wybierzcie tylko jedno słowo (ang. One Little World), które będzie wpływać na wszystkie decyzje w 2022 r. oraz będzie wyznaczać kierunek wszystkich działań. Na przykład, jeżeli Twoim słowem (wartością) będzie – RODZINA, to postarasz się pracować bez nadgodzin i dodatkowych szkoleń, projektów itp., a skupisz się na uważnym spędzaniu czasu z najbliższymi, a jeżeli tym słowem będzie ROZWÓJ, to nie będziesz marnować czasu na Netflixa, tylko poszukasz wartościowego webinaru, kursu podnoszącego Twoje kwalifikacje czy kompetencje lub podejmiesz studia. Sprawdź, jak jedno słowo może skorygować Twoje działanie i spróbuj sobie wyobrazić, co zapisany i wdrożony system wartości może zrobić dla Twojej firmy!
Twoje słowo na 2022 to fair play!
Może w 2022 r. dla Twojej firmy tym wyjątkowym jednym, małym słowem będzie – fair play i zechcesz spotkać się z nami podczas audytu i sprawdzić, jak ono rezonuje w Twojej firmie i zespole pracowników? Co działa świetnie, a gdzie można byłoby co nieco poprawić lub na co zwrócić większą uwagę? Wartościami i etyką zajmujemy się od ponad dwudziestu pięciu lat i nadal nie przestaje nas zadziwiać, ile można osiągnąć, jeśli biznes oparty jest na właściwych podstawach (wartościach), o czym świadczą historie naszych Laureatów, do grona których zapraszamy również Ciebie!
Zadzwoń, porozmawiajmy: 22 630 98 02
